تمرین 2-9 فصل دوم فیزیک دوازدهم تجربی
تلسکوپ فضایی هابل در ارتفاع تقریبی 600 کیلومتری از سطح زمین به دور زمین میچرخد.
الف) شتاب گرانشی در این فاصله چقدر است؟
پاسخ تشریحی و گامبهگام مثال 2-9 الف فصل دوم فیزیک دوازدهم تجربی
برای محاسبه شتاب گرانشی در ارتفاع 600 کیلومتری، استفاده از فرمول کلی شتاب گرانشی مداری مناسب است:
۱. **شناخت شرایط مساله:**
ارتفاع \( h = 600 \text{km} = 6.0 \times 10^5 \text{m} \).
۲. **محاسبه فاصله کل از مرکز زمین:**
شعاع زمین \( R_e = 6.4 \times 10^6 \text{m} \).
$$ r = R_e + h = (6.4 \times 10^6) + (6.0 \times 10^5) = 7.0 \times 10^6 \text{m} $$
۳. **فرمول شتاب گرانشی مداری:**
$$ g = \frac{G M_e}{r^2} $$
جایگذاری مقادیر:
$$ g = \frac{6.67 \times 10^{-11} \cdot 5.98 \times 10^{24}}{(7.0 \times 10^6)^2} $$
محاسبه این عبارت منجر به مقدار شتاب گرانشی در 600 کیلومتری میشود که تنها کمی پایینتر از مقدار سطح زمین است.
**نتیجه:** شتاب گرانشی در این ارتفاع مقداری کاهش یافته اما همچنان نزدیک به مقدار سطحی است.
تمرین 2-9 فصل دوم فیزیک دوازدهم تجربی
ب) وزن این تلسکوپ در این ارتفاع چند برابر وزن آن روی زمین است؟
پاسخ تشریحی و گامبهگام تمرین 2-9 ب فصل دوم فیزیک دوازدهم تجربی
وزن یک جرم بر اساس شتاب گرانشی که بر آن وارد میشود، محاسبه میگردد. در حالت کلی:
۱. **وزن در سطح زمین:**
$$ W_e = m g_e $$
که \( g_e \) شتاب گرانشی در سطح زمین است.
۲. **محاسبه وزن در ارتفاع:**
بیایید شتاب گرانشی محاسبه شده در قسمت الف \( g_h \) را به عنوان شتاب گرانشی در ارتفاع 600 کیلومتری استفاده کنیم.
وزن در ارتفاع:
$$ W_h = m g_h $$
۳. **تناسب وزنها:**
بنابراین نسبت وزن در ارتفاع به وزن در سطح زمین:
$$ \frac{W_h}{W_e} = \frac{g_h}{g_e} $$
با استفاده از شتاب گرانشی محاسبه شده در قسمت الف و شتاب رایج در سطح زمین (تقریباً 9.81 \( \text{m/s}^2 \))، این نسبت را میتوان محاسبه کرد که نشان میدهد وزن در ارتفاع چقدر کاهش مییابد.
**نتیجهگیری:** وزن تلسکوپ در این ارتفاع همچنان مقدار قابل توجهی کمتر از روی سطح زمین است، به دلیل کاهش شتاب گرانشی.